Złoty Stok. Podróż przez historię pięknego miasta w górach

     Zloty Stok (przed 1945 rokiem zwany Reichenstein) jest malowniczo położonym miasteczkiem w powiecie ząbkowickim. Choć niewielkie, posiada bogatą historię, nierozerwalnie związaną z wydobyciem złota na tym terenie. 

     Album ten jest wędrówką po mieście i okolicach opartą na zbiorze unikalnych fotografii wzbogaconych o krótki komentarz historyczny. Krótki, bowiem nie sposób opowiedzieć całej historii miasta na łamach jednej książki, ale też by nie nudził czytelnika i był przyjemnym dodatkiem podczas przewracania kartek albumu. Wędrówka przez ulice i zakątki miasteczka przebiega tak, żeby czytający mógł wczuć się w rolę turysty lub dawnego mieszkańca miasta i jego oczami zobaczyć miasto Reichenstein, które dziś jest naszym kochanym Złotym Stokiem. Dla podkreślenia zmian zachodzących w określonym miejscu na przestrzeni lat, przy niektórych obiektach opisanych w albumie (jeśli było to możliwe) zdjęcia ułożono chronologicznie - od najstarszego do najnowszego. Przybliżono też ludzi dawniej tu żyjących, którzy z miasteczkiem, byli związani tak samo jak my dzisiaj. 

     Większość fotografii zamieszczonych w albumie stanowią pocztówki lub zdjęcia nigdzie dotąd niepublikowane, które często szczęśliwym zbiegiem okoliczności przetrwały i dzięki dotarciu do nich można było umieścić w tej publikacji. Zdjęcia pochodzą z okresu od ok. 1888 do ok. 1944 roku i pod każdym z nich podano datę lub przedział czasowy, w którym je wykonano. 

     Informacje zawarte w albumie były zbierane od wielu lat. Miejscem poszukiwań były zazwyczaj biblioteki, instytuty oraz archiwa w Polsce, Niemczech oraz Czechach. Dzięki odnalezieniu ich w starych niemieckich publikacjach, rękopisach, kronikach i gazetach, a czasem także z ustnych relacji przedwojennych niemieckich mieszkańców, których jest już, niestety, coraz mniej, udało się zebrać pokaźny zasób wiedzy, co pozwoliło stworzyć ten album. Informacje w nim zawarte są często nieznane obecnym mieszkańcom miasta. Skazane na, wydawać by się mogło, bezpowrotne utracenie, udało się jednak wydobyć je z mroków zapomnienia, przetłumaczyć i na nowo ożywić. 

     Album jest więc swoistą podróżą przez historię naszego pięknego miasta w górach, które tym właśnie określeniem - „piękne miasto w górach" - było reklamowane na miejskim stemplu pocztowym przed 1945 rokiem. 

     Publikację opatrzono w przyjemną dla oka okładkę, która nawiązuje do tytułu książki. Przedstawia wędrowca/podróżnika na tle Złotego Stoku. Tym wędrowcem może być każdy z nas - każdy, kto przeczyta ten album. Okładka jest wyjątkowa, powstała bowiem poprzez żmudną pracę nad odbiciem, a później pokolorowaniem starej metalowej płytki, na której ów widok wyrzeźbiono. Autorem widoku jest miejscowy malarz i grafik Hans Hoffmann. Płytka pochodzi z przedwojennej złotostockiej drukarni Aloisa Schodera. Tylna okładka przedstawia herb miasta Złoty Stok. Jest to unikalne i szczęśliwie zachowane malowidło sufitowe znajdujące się na parterze kamienicy Güttlerów w rynku. 

     Cofnijmy się więc w czasie i udajmy na ten spacer, w tę podroż po dawnym Reichenstein, czyli dzisiejszym Złotym Stoku. 

[Piotr Romanowski, Elżbieta Szumska]

Piotr Romanowski, Elżbieta Szumska: "Złoty Stok. Podróż przez historię pięknego miasta w górach". Aurum, Złoty Stok 2014. Okładka twarda, format 21 x 30 cm, stron 152, liczne czarno-białe i kolorowe ilustracje