Książka Zapory wodne w Sudetach do 1945 roku przedstawia historię budowy oraz infrastrukturę najważniejszych budowli hydrotechnicznych powstałych po powodzi stulecia, jaka nawiedziła Śląsk w 1897 roku. W wyniku nowatorskiego programu państwowego Sejm Pruski ustawą z 3 lipca 1900 roku uchwalił na budowę systemu ochrony przeciwpowodziowej dla Śląska pokaźną kwotę niemal 40 mln marek. W efekcie w latach 1903–1933 powstało w Sudetach ponad 20 różnego rodzaju budowli hydrotechnicznych, pozostających w rękach państwa, z których część wyposażono w nowoczesne hydroelektrownie.
Zapora w Pilchowicach, dysponująca pojemnością 50 mln m³ i murowanym korpusem o wysokości 62 m, uchodziła za największą tego rodzaju budowlę w Europie. W jej uroczystym otwarciu w 1912 roku brał udział cesarz Wilhelm II. Uruchomiony w 1933 roku największy w całym systemie przeciwpowodziowym zbiornik retencyjny w Otmuchowie, o funkcjach wspomagających żeglowność Odry, dysponował pojemnością 143 mln m³. Książka napisana na podstawie materiałów archiwalnych, zdeponowanych w polskich i niemieckich archiwach, zawiera liczne przedwojenne i współczesne ilustracje oraz plany techniczne.
Spis treści:
Wstęp
- GENEZA POWSTANIA BUDOWLI HYDROTECHNICZNYCH W SUDETACH
1.1. Środowisko geograficzne
1.2. Zarys dziejów
1.3. Wybrane aspekty konstrukcji zapór
- MUROWANE ZAPORY Z GRUPY CIĘŻKICH I ŁUKOWYCH-CIĘŻKICH
2.1. Zapora wodna na Kwisie w Leśnej (1901-1905)
2.2. Zapora wodna na Bobrze w Pilchowicach (1902-1912)
2.3. Zapora przeciwpowodziowa na Bobrze w Bukówce (1903-1907)
2.4. Zapora przeciwpowodziowa na potoku Wilczka w Międzygórzu (1905-1908)
2.5. Zapora przeciwrumowiskowa na Łomnicy w Karpaczu (1910-1912)
2.6. Zapora wodna na Bystrzycy w Zagórzu Śląskim (1911-1914)
2.7. Zapora wodna na Kwisie w Złotnikach Lubańskich (1919-1924)
- ZIEMNE ZAPORY WODNE
3.1. Dwa stopnie suchych zbiorników przeciwpowodziowych na Zadrnej w Krzeszowie (1903-1906)
3.2. Zespół dwóch suchych zbiorników przeciwpowodziowych na Wrzosówce w Cieplicach Śląskich-Zdroju (1904-1907) i na Kamiennej w Sobieszowie (1905-1908
3.3. Suchy zbiornik przeciwpowodziowy na potoku Morawka w Stroniu Śląskim (1906-1908)
3.4. Suchy zbiornik przeciwpowodziowy na Złotym Potoku w Jarnoltówku (1906-1909)
3.5. Suchy zbiornik przeciwpowodziowy na Długim Potoku w Mirsku (1908-1910)
3.6. Suchy zbiornik przeciwpowodziowy na potoku Kamiennik w Świerzawie (1906-1911)
3.7. Suchy zbiornik przeciwpowodziowy na Rochowickiej Wodzie w Bolkowie (1908-1912)
3.8. Suchy zbiornik przeciwpowodziowy na Łomnicy w Mysłakowicach (1910-1913)
3.9. Suchy zbiornik przeciwpowodziowy na Kaczawie w Kaczorowie (1929-1930)
3.10. Zbiornik retencyjny na Nysie Kłodzkiej w Otmuchowie (1926-1933)
- ZAPORY A ELEKTROWNIE WODNE
4.1. Stopnie wodne z elektrowniami na Kwisie [(Leśna (1908 r.), Złotniki Lubańskie (1924 r.)]
4.2. Stopnie wodne i elektrownie na Bobrze [Pilchowice (1912 r.), Siedlęcin (1925 r.), Nielestno (1927 r.), Wrzeszczyn (1928 r.)]
4.3. Elektrownia na Bystrzycy w Lubachowie (1917 r.)
4.4. Elektrownia na Łomnicy w Karpaczu
4.5. Elektrownia na Nysie Kłodzkiej w Otmuchowie (1933 r.)
Podsumowanie
Bibliografia
Spis tabel
Źródła ilustracji
Indeks osób
Indeks nazw geograficznych
Aneks
Summary
Zusammenfassung
Przemysław Dominas: "Zapory wodne w Sudetach do 1945 roku". Wydawnictwo Księży Młyn, Łódź 2025. Okładka twarda, format 20,5 x 29 cm, stron 376, kolorowe i czarno-białe ilustracje