Kluczową rolę w opowieści odgrywają trzy postacie, które wyznaczały kierunki rozwoju swoich czasów: Angelus Silesius (Johannes Scheffler) – protestant nawrócony na katolicyzm, lekarz, mistyk i poeta, którego pisma inspirowały wiele pokoleń artystów (jego utwory tłumaczył Adam Mickiewicz); Bernhard Rosa – opat klasztoru w Krzeszowie, który przez sztukę umacniał ludową wiarę; oraz Michael Willmann – nazywany śląskim Rembrandtem malarz, którego monumentalne dzieła na trwałe wpisały się w sztukę nie tylko Śląska. Efektem ich wyjątkowej w skali europejskiej współpracy było połączenie elementów doświadczenia mistycznego z różnymi formami masowej pobożności o kontrreformacyjnym charakterze. Co ważne, wszystkie te formy były ściśle połączone z wykorzystaniem dewocyjnych dzieł sztuki (obrazów, rzeźb, grafik), projektowanych głównie przez Willmanna. Stały się one jednymi z najpopularniejszych przedstawień w kulturze religijnej Śląska aż do końca XVIII wieku i dzisiaj możemy je śmiało uznać za ewenement w europejskim baroku.
Książka Andrzeja Kozieła to pierwsze całościowe opracowanie relacji między sztuką a mistyką w XVII wieku, które ożywia zapomnianą nieco potęgę śląskiej sztuki barokowej.
Spis treści
Przedmowa do drugiego
Wstęp
Rozdział 1: Dlaczego mistyk potrzebuje artysty, czyli o roli wizualnych przedstawień w mistycznym doświadczeniu
Rozdział 2: Johannes Scheffl er, opat Bernhard Rosa i nowa pobożność mistyczna na Śląsku
Rozdział 3: Słodycz pocałunku, czyli krzeszowskie bractwo św. Józefa i mistyka Trójcy Stworzonej
Rozdział 4: „Pobożna dusza” w obrazie, czyli Krzeszowska Droga Krzyżowa i mistyczna ikonografi a pasyjna na Śląsku
Rozdział 5: Słowo Wcielone, czyli krzeszowskie Betlejem i mistyka Dzieciątka Jezus
Rozdział 6: „Powstań, przyjaciółko ma, piękna ma, i pójdź!”, czyli mistyka oblubieńcza i krzeszowskie przedstawienia Marii jako Oblubienicy
Rozdział 7: Exemplum pietatis, czyli krzeszowska seria wizerunków cysterskich błogosławionych i świętych oraz śląska ikonografii a mistycznych wizji
Rozdział 8: Śląski Anioł i Krzeszowska Róża. Johannes Scheffl er, Bernhard Rosa i publiczny wizerunek mistyka
Zakończenie
Bibliografia
Zusammenfassung
Summary
Indeks nazwisk
Indeks ikonograficzny
Lista ilustracji
Andrzej Kozieł: "Angelus Silesius, Bernhard Rosa i Michael Willman czyli sztuka i mistyka na Śląsku w czasach baroku". Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2024. Okładka miękka, format 17 x 24 cm, stron 567, czarno-białe i kolorowe ilustracje